Allt í fokki! Og tillögur um Skólavörðuna.

1. Mér er hugsanlega eitthvað að batna en sá bati er lúshægur og nánast ósýnilegur. Í þessu svokallaða annarfríi tókst mér að fara í bíó til borgar óttans, tókst í þriðju atrennu, en komin aftur heim rúmlega sex um eftirmiddaginn var ég örmagna og hékk meir af vilja en mætti uppi til 8.30 og fór þá að sofa. Vildi gjarna liggja áfram í rúminu. Vildi helst alltaf liggja í rúminu um ókomna tíð!

2. Vefurinn minn er að fokkast algerlega upp útaf einhverjum vírus. Ég horfi á tæplega 15 ára vinnu étast í sundur fyrir augunum á mér. (Minnir mig á flugvélabókina Stefáns Kings þar sem litlir vondir hnoðrar átu heiminn og umhverfið og skildu eftir ekkertið.) Sé ekki betur en það verði mega-mál að kúpla þessu í lag, ef það er þá hægt … Blessunarlega er ég svo stónd (koldofin) af þunglyndinu að ég syndi í gegnum vandamálið eins og gullfiskur.

3. Ritgerðir nemenda eru svo lélegar að mér rennur kalt vatn milli skinns og hörunds!  Til hvers í andskotanum var ég að eyða þessum tíma í að kenna þeim að skrifa ritgerð þegar þau fara flest ekkert eftir því heldur eru föst í sissý endursögn grunnskólans eða jafnvel sínum gömlu grunnskólaverkefnum! Það verður ýl og víl í lok vikunnar ef mér tekst að komast í gegnum bunkann fyrir þann tíma. (Ég er með athyglisbrest andskotans, sem fylgir venjulega slæmu þunglyndiskasti!  Þess vegna vinnast öll verk hægt. En kosturinn er sá að ritgerðirnar fara ekki eins mikið í taugarnar á mér og frískri.)

4. Ætlaði að blogga um Skólavörðuna en er of veik til þess. Legg þó til að í næsta tölublaði verði skrefið stigið til fulls og efnisflokkar verði:

  • Hvernig á að sauma margnota bleiju?;
  • Hvaða snuð eru hættuleg og hver eru í lagi? – Viðtal við Herdísi Storgaard;
  • Kenningar atferlissinna um hvernig best verði vanið af koppi versus póstmódernískar kenningar um sama efni;
  • Ævi og ástir ritstjórans með sérstakri áherslu á barneignir;
  • Hvernig ætti að undirbúa sig sem best fyrir fæðingu með markmiðssetningu í anda Bruners?;
  • Hvort er dýrara, í ársreikningi KÍ, fúavörn eða útgáfa Skólavörðunnar?

Ég gæti meira að segja tekið að mér að skrifa sumar þessara greina sjálf! En auðvitað er kennaraskólamenntað fólk hæfara, um það skal ég ekki deila.

Muna svo að leggja til fljótlega að við kennararnir höldum Skólavörðubrennu á lóðinni og bjóðum kollegum okkar úr framhaldsskólum í nágrenninu (Borgarnesi og Mosó) að vera með! Mætti bjóða Aðalheiði FF-stýru í léttar veitingar og huggulega brennu (vonandi mengar rándýr glanspappír ekki mikið meðan hann brennur …). Kannski færi betur á að hafa brennuna utan við einhvern af vel fúavörðum bústöðum stéttarfélagsins? Ude på landet?

Muna að leggja til að fulltrúar okkar á næsta stéttarfélagsfundi beri upp þá tillögu að útgáfu Skólavörðunnar verði hætt, nema sem leikskólablaðs, og félagsgjöldin okkar verði bara brennd beint í seðlum strax í stað þess að fara fyrst í gegnum prentsmiðju og ruslafötur víða um land.

5. Til að nefna eitt jákvætt: Helv. ritgerðirnar eru þó skárri lesning en helv. Skólavarðan!  Þannig séð er ég heppin …

Guð gefi að ég komist í vinnuna á morgun …

Að standa í lappirnar

Mér tókst að draga mig yfir götuna og í vinnuna í morgun. Komst að því að Æðruleysisbænin endist þrisvar á þeirri leið og upp stigana að kennarastofu.

Ég skil ekki enn hvernig ég fór að því að kenna 2 kennslustundir en það hafðist. Sleppti kennarastofunni í frímínútum og finnst ég skynsöm svona eftir á. Nemendur voru yndislegir að venju. Þótt ég vandaði mig eins og ég gat ruglaðist ég svolítið; sagði t.d. “áskilið var að þegar Ósvífur og Guðrún kæmu í sömu sæng mundi hún ráða yfir fé þeirra öllu” og var það einungis vakandi geðfrískum nemendum að þakka að ekki varð til öfug-Ödipusarsaga úr þessum kafla Laxdælu!  Ég bað þau að vakta mismæli (mín) og láta mig vita ef ég væri farin að rugla eitthvað. Þau urðu öll mjög áreiðanleg á svipinn og pössuðu sinn kennara út tímann …

Svo heim beint í bælið – hef náð svona 1 klst. nokkurn veginn í lagi en nú er rúmið farið að toga í mig á ný og heimili mitt almennt að verða kalt og klakafullt eins og umhverfi þunglyndra er gjarnan.

Morgundagurinn er erfiðari en viskum vona að allt gangi vel.

Það bjargast ekki neitt

það ferst, það ferst!  Þetta er uppáhaldsharmljóð eins kollega míns. Í augnablikinu er ég meira upptekin af lokahendingunum: “Það andlit sem þú berð, er gagnsæ gríma / og bak við hana sér í auðn og tóm.”

Ég SKAL komast í vinnuna á morgun og vona að gríman sem ég set upp verði ekki of gagnsæ fyrir elskulega nemendur mína.

Mér líður ömurlega ömurlega og sé enga bót í náinni framtíð … ef einhver byði mér raflost  á þessari stundu mundi ég sennilega segja já (sem er þó út í hött miðað við fórnirnar sem sú læknisaðgerð hefur fyrir mig).

Helvítis F* F*

Ég er búin að liggja í rúminu síðan á fimmtudag. Hver tilraun  til að yfirgefa rúmið skilar allt að því grátkasti, a.m.k. myndarlegu skjálftakasti. Sem betur fer hefur mér tekist að sofa allt upp í 15 tíma á sólarhring. Lukkulega reyki ég ennþá og neyðist þar með til að skríða öðru hvoru framúr og fara út á tröppur að reykja.

Áðan tók ég mér tak og reyndi að hjálpa manninum við þrif. Það gekk en ég get svarið að það er skrítið að þurrka af og hafa á tilfinningunni að það sé alls ekki höndin á mér sem ég sé heldur einhver hönd sem er þarna með tuskuna (kannski úr Adams fjölskyldunni?)  Eða misreikna fjarlægðir hér innan húss svo ég er alltaf að reka mig í.  Þessi fíling, firringin, er eiginlega það versta við þunglyndi; Að finnast maður ekki vera raunverulega í raunverulegu umhverfi heldur að umhverfið sé á einhvern hátt framandi, jafnvel leiktjöld. Að sjálfsögðu veit ég að þetta er ekki rétt, ég er ekki asni. Á hinn bóginn er þetta afar truflandi tilfinning. Minnir mig á drykkjubyrjun meðan ég drakk áfengi; þegar ótrúlegustu subbukrár tóku á sig rósrauðan bjarma við aukna inntöku áfengis (nægir að minna á Óðal og Gaukinn og Stúdentakjallarann) og manni fannst þetta allt í einu orðnir voðalega huggulegir og kósí staðir sem þeir voru náttúrlega alls ekki!

Ástandið er slæmt. Vonandi tekst mér að púsla mér saman á morgun og í vinnu á mánudag. Ég sé enga lausn í sjónmáli, labbitúr mundi leggja mig í rúmið næstu vikuna svo hreyfing er algerlega út úr myndinni, læknirinn minn elskulegi mundi stinga upp á Seroqueli en mér líkar það lyf illa og hef ekki höndlað lækningamátt þess heldur lifi við brjálæðslegar martraðir þegar ég tek það. Ég hef engan áhuga á að prófa ný lyf, tel flest lyf nokkurn veginn fullprófuð í mínu tilviki. Best að halda sig á þessum sem ég nota að staðaldri og tuldra æðruleysisbænina …

Mikið djöfull vildi ég óska að ég væri með svínaflensuna í staðinn; hún er engang pest og annað hvort batnar manni eða ekki og fólk gúterar rúmlegu í svoleiðis pestum! Því miður er ég ekki með svínaflensu heldur þunglyndiskast sem er verra en í meðallagi. Vonandi stendur það ekki mikið lengur.

Það léttir mér ekki lund að í dag skuli vera alþjóða geðheilbrigðidagurinn eða eitthvað svoleiðis …

Svona líður mér

Frumburðurinn sendi þessa mynd í pósti og á hún að sýna hvurnig ESB mun staðla brosin í framtíðinni. (Ég hef ekki grænan grun um hver á höfundarétt á myndinni og vona að ég sé ekki mjög að ritstela með að birta hana á blogginu mínu.)

Þessi mynd hitti í mark að því leytinu að ég geng með svona ímynduð broshengi þessa dagana til að dylja hversu hryllilega pirruð og geðvond ég er! Það eina sem mér finnst sæmilega skemmtilegt er að kenna, þ.e. njóta samvista við mína góðu nemendur og reyna að troða einhverju gáfulegu inn í þá. Mér finnast frímínúturnar líka svo sem í lagi en ég sakna Ludmilu óendanlega mikið; hún hafði alltaf svo hressandi sjónarhorn á skólastarf, námsmat og annað sem tilheyrir okkar djobbi svo maður sá spaugilegu hliðarnar svo framarlega sem þær fundust. Fyrir svo utan það er hún með skemmtilegra fólki og sorglega tómur vinnubásinn við hliðina á mér af því Ludmila er í leyfi þessa önnina og eflaust komin hálfa leið til Síberíu …

Allt annað sem “viðkemur skólastarfi” á mínum vinnustað fer óendanlega mikið í taugarnar á mér og þótt ég reyni eins og ég get að leiða það hjá mér þá er ég því miður ekki heyrnarlaus múmía, eins og æskilegt væri stundum.

Öll umræða sem “viðkemur skólastarfi” á mínu heimili pirrar mig upp úr skónum og er af sem áður var þegar sumt fólk talaði af léttúð um kennslu-og uppeldisfræði og leyfði sér jafnvel að netta kaldhæðni í umfjöllun um slík “fræði”. Svona er allt fallvalt í þessum heimi! Hér heima kæmi sér einnig vel að vera heyrnarlaus múmía.

Ég sé ekki að ég geti annað gert en að föndra svona græju til að ná upp evrópsku grunnskólabrosi dag hvurn, auk þess sem ég er að spá í að láta skoða oggolítið í mér blóðið (sem átti nú víst að gerast í ágúst en ég hef verið að fresta … mér leiðast læknisheimsóknir einnig!) Kannski má kenna skjaldkirtilskvikindinu um geðillskuna? 

Fyrsta skref í að nálgast brosið var að láta klippa mig eins og Audrey Hepurn, sleppa litun og taka statusinn á hversu gráhærð ég er sennilega orðin (um það hef ég ekki hugmynd því ég læt alltaf lita hárið um leið og það er klippt). Svo ætla ég að hugsa um nýjan lit, hvað með fjólublátt?

Líklega mun ég taka kennarafund á morgun sem gullvæga æfingu í æðruleysi eða sem refsingu Guðs fyrir að hafa skrópað í Æðruleysismessuna á sunnudagskvöldið …

Bíó með manninum? Það verður náttúrlega að bíða því allt annað raðast framar í forgangi …

Ein geðvond!

Blessuð ullin og blessað danska sjónvarpið

Þessi þjóð væri löngu útdauð ef ekki væri fyrir blessaða sauðkindina eða öllu heldur ytra byrði hennar! Í morgun umvafði ég mig lopateppi með ermum, keypt á góðum kjörum, enda eins gott því í skólanum virtist loftræstingin, stillt á 18°, hafa tekið völdin um helgina. (Sennilega er loftræstingarkerfið keypt af Miðjarðarhafsþjóð einhverri og aktar því ágætlega sem loftkæling!) Á eftir ætla ég að taka afstöðu til hinna fjölmörgu ullarpeysa sem ég á, úr skoskri ull og írskri ull og svo náttúrlega lopanum okkar góða – því miður stingur hann helv. mikið svo mikla prinsessu sem ég er.

Enga á ég peysuna úr færeyskri ull en mér skilst að svoleiðis peysa (eins og aðallöggan í Forbrydelsen klæddist í fyrri seríu) sé prjónuð úr óþveginni ull og ekki megi þvo hana. Aðallöggan gekk líka í peysunni í hátt í tuttugu þætti án þess að peysan léti á sjá. Hendur færeyskra prjónakvenna verða silkimjúkar (og angandi af lanólín og annarri fitu) og peysurnar eru vatnsheldar enda ganga færeyskar rollur ekki með regnhlíf og regnið er ærið á eyjunum þeim.

Ég á líka flísar í hrönnum og er þ.a.l. jafnfylgjandi kókflöskum og öðrum endurnýtanlegum plastflöskum og ég styð reyfin sem kindur landsins eru almennt látnar ganga úr í lifanda lífi en hirt eru af skrokkunum á haustin um leið og kjötfjallið er hækkað meir. Akkúrat í augnablikinu er ég í tveimur flísum, loppin á puttum.

Síðan ég lauk samningu á og gaf út Ættarsöguna miklu og Ættarsöguna minni hefur langtímahandavinna orðið svokallað “langsjal”. Það ber nafn með rentu því miðað við mína prjónafestu verður sjalið um 4 m langt, sé farið eftir uppskriftinni. En ég er auðvitað alltaf til í að bregða út af uppskrift! Sjalið er prjónað með krónuprjóni (skítlétt munsturprjón, þegar maður hefur fattað það!) úr þjóðlegu “loðbandi” sem fyrrum hét “eingirni”. Næst þegar ég prjóna svona þjóðlegt sjal ætla ég reyndar ekki að nota íslenska ullargarn, því það stingur, heldur reyna að ná í norskt þelband.

Í morgun gat ég kennt mér til hita (verkleg sýnikennsla í ritun tekur á!) en hef kólnað eftir því sem líður á daginn. Ætli þetta sé ekki einhver andsk. lurða? Eða refsing æðri máttar fyrir að hafa skrópað á Æðruleysismessu í gær af því mig langaði svo miklu meira að horfa á íslenska glæpaþáttinn? Nú kemur sér vel að hafa addað Guði Almáttugum í fésbókarvinasafnið fámenna! (Minnir reyndar að Guð hafi addað mér …)

Planið er: Skella saman góðum opnum ritgerðarefnum handa mínum elskanlegu fyrir morgundaginn, setja einnegin saman vítalista handa sömu  (t.d. “mér persónulega finnst”) og horfa svo á Morse lögregluforingja í danska sjónvarpinu,  undir þykku flísteppi, prjónandi sjalið endalausa á meðan. Pantaði 3 Prins Póló í matinn en ekkert helv. grænmetisgums í kvöld!  Er að vinna upp ógeð á kjöti, sérstaklega lambakjöti. Það lækkar heimilisreikninginn og grennir jafnframt fólk komið á efri ár, einsog bloggynjuna sjálfa.

Áhrif kryppunnar á Kringluna

Bloggynja brá sér til þurrabúðarinnar handan Flóans í dag, aðalerindið var að hitta sinn góða lækni en aukaerindi að reyna að eyða sotlu fé í flíkur. Í þessu seinna skyni sótti ég Kringluna heim, haldandi fast við eitt af meginprinsippum í mínu lífi sem er að fara aldrei í Smáralind (í þeirri von að þessa verði getið í minningargreinum í fjarlægri framtíð:”… og aldrei fór hún í Smáralind!”).

Nema hvað: Ég skannaði Kringluna uppúr og niðrúr. Meginniðurstaðan er sú að það er ótrúlegt hvað fást nákvæmlega eins eða nauðalík föt í öllum búðunum! Undantekning var Spútnik en af því ég hafði líka skoðað að gamni í Rauðakrossbúðinni við Hlemm sá ég að þar væri betra úrval af svipuðum fötum, á betra verði. Fyrir utan ballkjóla náttúrlega … en hvenær á ég að klæðast flegnum svörtum ballkjól?  Varla í vinnunni.

Ég fór með það markmið að kaupa buxur. Leit samviskusamlega af öllum peysum (síðan ég taldi peysurnar mínar um daginn …) Í öllum búðunum fengust svartar buxur, svartar gallabuxur, dökkbláar gallabuxur, bláar gallabuxur, ljósbláar gallabuxur, ljósar gallabuxur, hvítar gallabuxur … og síðan var mor af leggings, sumt dulbúið sem gallabuxur (=gallabuxnaleggings). Nú hafði ég allt eins hugsað mér að kaupa dökkbrúnar buxur eða flöskugrænar en þær eru greinilega ófáanlegar núna. Enn fremur hafði ég nú ekki hugsað mér að kaupa gallabuxur, verandi einmitt í svörtum gallabuxum á búðarrápinu. Eini munurinn milli búða var verðið.  Eftir að hafa kíkt á svipaðar svartar buxur á verðbilinu 25.000 – 3.990 krónur keypti ég þessar á 3.990. Enda pössuðu þær mér best.  Ég mátaði að vísu hrúgu af svörtum buxum og svörtum gallabuxum á öllu regnbogans verðlagi en sá ekki betur en ég ætti svipuð eintök í skápnum heima.

Nú kann vel að vera að einhverjum finnist ég nísk. En ég get svo svarið það að þegar kúnna er ætlað að borga 15.000 kall fyrir einfaldan bol eða 30.000 fyrir einar buxur finnst mér það algerlega út í hött!  Nema kúnninn hafi hugsað sér að bera verðmiðann á flíkinni áfram til að sýna hvað hann / hún verslar í fínum búðum 😉  Mér finnst ég ekkert sérstaklega nísk heldur er mér illa við að láta hafa mig að fífli, í fatabúðum jafnt og annars staðar. Mig vantar sosum ekkert peninga og er tiltölulega lítið kreppt.

Niðurstaðan af þriggja tíma búðarápi var að það væri sennilega skást að versla í Hagkaup því þar fengjust hvort eð er samskonar flíkur og í hinum búðunum en á skárra verði. Samt keypti ég mjög lítið af því mér fannst þetta eitthvað svo leim og hallærisleg föt sem boðið var uppá … nema peysur náttúrlega en hver búðin skartaði fegurri eintökum af svoleiðis flíkum.

Tímaeyðslan dæmdist réttlætanleg af því ég fann nýjan reyfara eftir Tess Gerritsen sem ég keypti umsvifalaust!  Þar verður krufið undir drep, reikna ég með.

Ég punta með hinni ágætu mynd  Íslandsópinu sem mér barst í tölvupósti í dag. Því miður get ég ekki tengt í höfund eða uppruna myndar því til þess skortir mig vitneskju … Að sjálfsögðu kemur þessi mynd þessari bloggfærslu ekkert við – hún er bara huggulegri en dökkar buxur 😉

Sjúkdómavæðing skólakerfisins

Undanfarið hefur grátkór þeirra sem finnst að skólar skuli einnig akta sem heilsuhæli orðið æ háværari. Og ég verð æ leiðari á þessu!  Vissulega eru einhverjir nemendur haldnir streitu, kvíða, prófkvíða, ofsakvíða, þunglyndi, depurð, kreppuáhyggjum, ofvirkni, athyglisbresti, lesblindu, skrifblindu og eru skilnaðarbörn, jafnvel margföld skilnaðarbörn og eiga alkóhólíska, atvinnulausa, geðsjúka eða einfaldlega leiðinlega foreldra. Eins og Kabúl-farar sögðu forðum: “Shit happens!”

Ég hef aftur á móti þá gamaldags skoðun að aðalhlutverk skóla sé að kenna nemendum, sumsé að þar fari fram nám en ekki þerapía. Auðvitað vil ég taka tillit til þeirra sem eiga við talsverð vandamál að stríða en það sér hver maður (a.m.k. framhaldsskólakennari) að þegar meir en helmingur nemenda í venjulegum nýnemaáfanga kemur með þau skilaboð úr grunnskóla að hann sé smáður og hrjáður þá er eitthvað einhvers staðar ekki í lagi.

Mér finnst það stórkostleg móðgun við þá sem eiga við vandamál að stríða að aðrir geti hampað smávandræðum eins og hverjum öðrum límmiða sem eigi að gefa þeim eitthvert meint forskot í einkunnagjöf kennara! Ég sat yfir rúmlega 50 manns í dag, í prófi. Þar sá ég greinilega nemanda með raunverulegan prófkvíða, sem væntanlega er að skila úrlausn talsvert fyrir neðan getu.  Án þess að hafa tekið saman tölur þá hugsa ég að meir en 25 þessara nemenda hafi einhverja kvíða eða lesblindugreiningu. Meirihlutinn af þessu er bara blöff! Ef nemandi getur hraðlesið blaðsíðu og svarað lesskilningsspurningum á nó tæm af því það má fara þegar verkefninu er lokið þá er meinta lesblindan hans orðin dulítið vafasöm. Ef nemandi rúllar upp prófi á engri stund, af því má fara þegar úrlausn er skilað, er afar hæpið að veita sama nemanda lengri próftíma í lokaprófi af því hann sé svo hroðalega prófkvíðinn.

Skilaboð að utan, eins og frá Menntavísindasviði HÍ (fyrrum Kennó), að aðalatriði í framhaldsskólakennslu sé umhyggja (!!!) gera auðvitað sitt til að sjúkdómsvæða skólakerfið. Óljósari skilaboð, gjarna fregnuð úr slúðurhópum foreldra, um að kennari sé fyrirmynd nemenda allan sólarhringinn og starfið samsvari þannig munklífi miðalda virka á sama hátt því það sem foreldrar hafa einkum yfir að kvarta er að kennari krakkans sé ekki nógu umburðarlyndur, tillitssamur eða einfaldlega á sama væluskjóðulevel og hálft þjóðfélagið virðist stefna á.

Ef helmingur kennara við FVA fengi uppáskrifað hjá ráðgjafa úti í bæ að hann væri svo kvíðinn og þunglyndur að hann gæti ekki sinnt fullu starfi yrði ég mjög reið og sár. Ég er nefnilega einmitt í alvörunni með þessa sjúkdóma.  Og ég vildi fegin geta unnið meira því mér finnst starfið mitt skemmtilegt og veit að ég sinni því vel. Það að vera ekki upp á sitt besta einhvern mánudaginn eða vera nett kvíðinn og skjálfhentur af timburmönnum eftir helgina er ekki sjúkdómur. Aftur á móti má auðveldlega telja sér trú um að svo sé og telja sér í leiðinni trú um að sama gildi um nemendur … og á endanum verðum við öll aumingjar og sitjum og grenjum í kór!

Er það þannig sem framhaldsskólakennarar vilja enda? Ég mæli með því að þeir fari að hugsa sig aðeins um! Og að ekki verði hvaða postulum sem er hleypt inn í skólana til að æfa kennara í grátkór og að blað KÍ, Skólavarðan, breytist í eitthvað annað en umfjöllun um leikskóla og muldur grenjuskjóða um blessuð börnin á þessum síðustu og verstu tímum. (Tek fram að þetta böggar mig ekki mikið – ég fletti Skólavörðunni í gegn og skutla henni beint í endurnýtanlega blaðakassann … það er samt helvíti skítt  að stéttarfélagsgjaldið mitt skuli ekki bara fara í fúavörn heldur einnig í þessa pappírsvitleysu!)

Dyggir lesendur mínir sjá hvað ég er forskrúfuð og þversum á því að ég er sjálfsagt eini bloggari landsins sem ekki nennir að blogga um Davíð …

Dýrseldar einokunarkerlingar í þjóðbúningabransa!

Tæpast hefur farið fram hjá dyggum lesendum mínum að ég erfði þjóðbúninga á afmælinu mínu og hef verið afskaplega upptekin af því að skoða, lesa mér til o.s.fr. og yfir mig glöð og hreykin yfir að hafa eignast þessar gersemar!

Í ljós hefur komið að mig vantar blússu, öllu heldur skyrtu, við upphlutinn. Ég hélt að það væri nú ekki mikið mál, þetta er óskaplega einföld flík (skv. sniðum og myndum í bók Fríðar Ólafsdóttur, Íslenskur búningur. Upphlutur á 20. öld, sem kom út 1994). Svo ég hringdi í Heimilisiðnaðarfélag Íslands sem gaf mér samband við Þjóðbúningastofu. Þar sagðist ung kona geta selt mér gamla upphlutsskyrtu úr bómull, eilítið farna að gulna, á 10.000 kr. Ég spurði hvað ný skyrta myndi þá kosta. Hana þarf að sérsauma, sagði stúlkan, og kostar það 28.000 kr. fyrir utan efni. Ég fór að flissa og spurði hvort þær væru virkilega að handsauma þessar einföldu skyrtur – já, sagði stúlkan, hluti er handsaumaður. Ég sagðist ekki sjá að það væri mikið verk að rigga upp einni svona skyrtu. Jú, það er heilmikið verk, sagði Þjóðbúningastofustúlkan; sjálf sauma ég nokkrar á dag. (!!) Breytti svo “á viku” þegar ég hló illkvittnislega.

Svo hringdi ég í annað “Þjóðbúninga”eitthvað í símaskránni og komst að því að Þjóðbúningastofan Nálaraugað selur skyrtusaum á 30.000, fyrir utan efni og Þjóðbúningafatagerð Sólveigar selur sama á 21.000 + skattur + efni.

Þetta er náttúrlega hreinasta brjálæði og helvítis okur!  Þetta félag, Heimilisiðnaðarfélag Íslands, “… fær styrki til rekstrar skólans frá ríki og Reykjavíkurborg en að öðru leyti er starfsemi félagsins fjármögnuð með framlögum og sjálfboðaliðsvinnu félagsmanna.” 

Félagið rekur verslun og þjónustudeild: “Þjónustudeildin er eini aðilinn sem selur allt til þjóðbúningagerðar og veitir ítarlegar upplýsingar um búninga.” “Félagið rekur Heimilisiðnaðarskólann sem skipuleggur markvisst nám í mörgum greinum heimilisiðnaðar, handmennta og lista.” 

Sem sagt: Nokkrar kerlingar hafa ákveðið hvernig íslenskur þjóðbúningur á að vera (sbr. Þjóðbúningaráð, sem er einhvern veginn tengt Heimilisiðnaðarfélaginu). Þær einoka efnissölu, ef einhver vildi nú gera eitthvað á eigin spýtur, þær gæta þess að ekki sé hægt að labba út í búð og kaupa sér peysuföt heldur verður að sauma sjálf á þeirra námskeiðum eða láta sauma á sig á svipuðu verði og skaðabætur þær sem Hafliði nokkur Másson hlaut um árið!

Sem dæmi um námskeið má taka þetta:

Þjóðbúningur kvenna – upphlutur eða peysuföt
Saumaður er upphlutur eða peysuföt.
Kennari: Jófríður Benediktsdóttir
Fjöldi kennslustunda: 50 (11 skipti)
Tími: Miðvikud. kl. 19-22, 16. sep.- 2. des. Fyrsti tími verður máltaka og mátun.  Annar tími 30. sep. og síðan vikulega.
Námskeiðsgjald kr. 79.500. Efni ekki innifalið. Nemendur mæta með saumavél og áhöld.”

Til samanburðar má taka námskeið sem Símenntunarmiðstöð Vesturlands auglýsir í nýjasta bæklingi sínum, s. 7:

Þjóðbúningagerð

Á námskeiðinu munu þátttakendur sauma þjóðbúning.

Grundaskóli Akranesi Mán. 28. sept – 7. des. kl. 18:30 – 21.30 Leiðbeinandi Una Løvdal klæðskeri.Verð: 39.900.

Einokunarfélagið / Heimilisiðnaðarfélag Íslands, kennir 11 sinnum, þrjá tíma í senn. Símenntunarmiðstöð Vesturlands býður upp á samskonar námskeið, 11 sinnum, þrjá tíma í senn. Munurinn er sá að lærði klæðskerinn á Skaganum tekur um helmingi minna fyrir kennsluna en Jófríður sú sem kennir fyrir Heimilisiðnaðarfélag Íslands (og vill auk þess svo skemmtilega til að sama Jófríður á einmitt Saumastofuna Nálaraugað, sem metur skyrtusaum á sama prís og Heimilisiðnaðarfélagið …) Gæti munurinn legið í útlendu eftirnafni? Eða í því að Una Løvdal virðist ekkert tengd einokunarkerlingunum í Heimilisiðnaðarfélaginu og ekki einokunarsaumastofunum sem virðast einhvern veginn vera á hægra brjósti sama Heimilisiðnaðarfélags?

Markmið einokunarkvennanna er þetta: “Félagið vinnur að því að viðhalda þjóðlegum íslenskum heimilisiðnaði, auka hann og efla og stuðla að vöndun hans og fegurð. Einnig að vekja áhuga landsmanna á því að framleiða fallega og nytsama hluti, er hæfa kröfum nýs tíma en hafa rót sína í hinum gamla og þjóðlega menningararfi.”

Þetta með “stuðla að vöndun og fegurð” er út í hött meðan félagið hefur einungis nokkra samþykkta, staðlaða búninga á sinni stefnuskrá (miðað við lestur bloggynju á Hugi og hönd, tímariti þeirra, frá upphafi) meðan hreinasta anarkí ríkti í íslenskum þjóðbúningum áður fyrr. Það er ekki fyrr en með Sigurði málara, homma sem dó úr vesöld, sem einhver samræming kemst á, a.m.k. í skatteruðum hrútaberjamunstrum og skautbúningi, fyrir um einni og hálfri öld.  Ég reikna fastlega með að vönduð og fögur upphlutsskyrta eigi að vera hvít eða ljós og í stíl við svuntu, þótt svoleiðis skyrtur hafi verið alla vega á litinn úr alla vega efni uns stílistinn Sigurður og seinna Heimilisiðnarafélagið fann upp sitt samræmda göngulag fornt í þeim efnum! (Um þetta dugir að skoða Til gagns og fegurðar eftir Æsu Sigurjónsdóttur og fyrrnefnda bók Fríðar Ólafsdóttur um íslenska upphlutinn.)

Einokunin og stjórnsemin beinist einungis að konum því engum heilvita manni dettur í hug að klæðast samþykktum íslenskum þjóðbúningi, sem sést á þessu frímerki hér til hliðar. En einhverja karl-kúnna fá þær Heimilisiðnaðarkonur e.t.v. inn á milli.  

Hvað er svo til ráða? Ég myndi fagna því ef þeir góðu Bónusfeðgar létu sauma peysuföt, upphluti og gamla faldbúninginn í útlöndum, baldýra og skattera í tölvustýrðum saumavélum og sauma úr efnum sem þvola þvott í vél! Silfurvíravirki fékkst í Búlgaríu fyrir áratugum fyrir algert slikk og er væntanlega hobbí eða ferðamannaiðnaður þeirra þar austur frá.  Svoleiðis að milludótið og víravirkið ætti ekki að vera vandamál. Og mundi stokkabelti úr gylltu áli ekki gera sig vel? Það væri a.m.k. heldur léttara að bera og félli tæpast á það! Ef einhver tæki sig til og léti framleiða litskrúðugri og miklu ódýrari dress væri kannski séns á að þau yrðu þjóðbúningur en ekki rándýrir safngripir eins og núna.

Fljótlega ætla ég í HM og kaupa mér ljómandi fallega mussu, sem virðist vera orkeruð að ofan, hafa hana hvíta eða ljósa og vonast til að hægt sé að punta hana með ermahnöppum (ekki að það sé sáluhjálparatriði). Gangi hún ekki tékka ég á Hagkaup. Í ítrustu neyð væri hægt að kaupa eitthvert lekkert gardínuefni eða sængurverasett í Rúmfatalagernum, með huggulegri brókaði eða damaskáferð og sauma helv. skyrtuna sjálf; því þótt ég kunni á þessari stundu ekki að þræða saumavél get ég ekki séð annað en verkið sé álíka erfitt og að sauma öskupoka, miðað við upplýsingar frá öðrum en Heimilisiðnaðarfélaginu!

E.S. Voru það ekki kerlingarnar í Heimilisiðnaðarfélagi Íslands sem supu hveljur og vígbjuggust þegar Stuðmenn létu prenta hvíta boli með upphlutsmynd framan á?  Gott ef sú framleiðsla var ekki bara stöðvuð! – annars man ég þetta ekki svo naujið.

Og voru það ekki einmitt þær líka sem urðu hysterískar þegar Reykjavik Grapevine birti mynd af blökkukonu í skautbúningi Kvenfélags Laugdæla, árið 2004? (Litla myndin krækir í stærri og fegurri útgáfu.)

Er Lísbet Lína?

Í dag kláraði ég Luftkastellet der blev spængt, sumsé þriðju bókina Stieg Larssons og þá síðustu vegna ótímabærs fráfalls höfundarins. (Ansans!!!)

Ég er ósammála því að bókin sé langdregin. Hins vegar er allt í lagi að hraðlesa eitthvað af þessum rúmu 700 síðum – tók mig föstudag til sunnudags að klára hana, inn á milli ýmiss annars.  Ég var duglega að hoppa yfir nákvæma umfjöllun um sænsk stjórnmál frá því um 1970 en kannski hafa einhverjir aðrir lesendur einmitt sérstaklega gaman af þeim köflum.

Ég er sammála því að Lisbeth Salander er sama erkitýpa og Lína langsokkur. (Hún á fullt af peningum, pabba sem er nánast sjóræningi, lítur undarlega út, er svo sterk að hún ræður við alla vonda karla, kerfið reynir að ná yfir hana böndum en tekst ekki því hún er ákaflega asósíal o.s.fr.  Sem sagt afar lík Línu)

Aftur á móti fór ég að hugsa um hver væri þá apinn Níels? Er Mikki Blómkvist Níels?  Að loknum lestri Stúlkunnar sem lék sér að eldinum fannst mér að svo gæti vel verið – Blómkvist eltir tippið á sér en er annars reikull í rásinni og lítill bógur, miðað við Lísbet, situr nánast á öxlinni á henni þegar vondir koma.

Eftir þessa þriðju bók finnst mér aftur á móti systkinin Mikael Blomkvist og Annika Giannini vera dæmigerð Tommi og Anna; þæg, góð og til í að hjálpa óþægu stúlkunni Lisbeth / Línu.  Hver er þá apinn?

Mér finnst allt í lagi að spilla fyrir spenntum tilvonandi lesendum með því að upplýsa að hún Lisbeth Salander heldur upp á apa, a.m.k. apana sem má fóðra á Gíbraltar 😉  En meira segi ég ekki!